Wycenienie realizacji projektu wideo z pozoru wydaje się łatwe. Na podstawie własnych kryteriów wyceniasz swoją roboczogodzinę lub dniówkę, następnie mnożysz ją przez liczbę godzin do przepracowania i gotowe. Jednak jest kilka kluczowych elementów, których większość początkujących, a często nawet doświadczonych filmowców nie bierze pod uwagę, co w konsekwencji kończy się niedoszacowaniem wyceny, a to z upływem czasu często prowadzi do zamknięcia firmy. Jak więc filmowcy ślubni, freelancerzy i małe studia produkcyjne powinni podchodzić do tematu wycen swoich realizacji?

    Ile kosztuje film reklamowy lub ślubny?

    Twoje umiejętności kreatywne i artystyczne to największa wartość jaką możesz dać swoim klientom, ponieważ stanowią przewagę konkurencyjną i definiują Ciebie jako filmowca. Technicznych aspektów z obsługi aparatu, kamery czy programu do montażu może nauczyć się prawie każdy. Jednak to kompetencje miękkie powinny stanowić fundament Twojej pracy, ponieważ raczej nikt nie zleci filmowcowi zrealizowania brzydkiego, nudnego i niepoprawnie wyprodukowanego filmu. Dlatego wyższe ceny mają osoby, które są znane z tego, że robią filmy ładne, a często wręcz piękne, kreatywnie nagrane i zmontowane, z poprawną ekspozycją i kompozycją kadrów, oparte na solidnie opracowanej, ciekawej historii.

    Czas to, z oczywistych względów, drugi najważniejszy element wyceny realizacji wideo. Czasu nikt Ci nie odda, więc podczas swojej pracy wykorzystuj go tak, aby czerpać z tego jak najwięcej korzyści. Pamiętaj, że korzyść to nie tylko pieniądze, ale również kontakty i wiedza, które mogą pozytywnie wpłynąć na przyszłość Twojej firmy. Czas to niezwykle ważny element każdej produkcji wideo.

    Umiejętności + czas + … = cena

    Uwzględniając swoje umiejętności wyceń swój dzień nagraniowy. Dla przykładu, początkujący filmowiec pracujący na aparacie lub taki robiący za statyw – mało kreatywny, bez artystycznego zacięcia i kadrujący każde ujęcie bez przemyślenia kompozycji – wyceni swój dzień nagraniowy na 250 zł netto, a doświadczony i kreatywny filmowiec na 1500 zł netto, a dzień nagraniowy to tylko jeden z kilku elementów takiej wyceny. Oprócz Twoich umiejętności i czasu, który będziesz musiał poświęcić na realizację projektu liczy się też Twoja marka osobista, marketing, umiejętności sprzedażowe czy przewagi konkurencyjne (robienie czegoś lepiej niż konkurencja). Są to jednak elementy biznesu, które wymagają wiedzy i czasu na ich budowę. Dlatego im szybciej zaczniesz, tym szybciej Twoje stawki będą rosły.

    Robisz filmy ślubne lub jesteś jednoosobową firmą produkcyjną?

    W przypadku kiedy działasz w pojedynkę, czyli jesteś człowiekiem orkiestrą (od produkcji, przez montaż, po kolorowanie filmu), freelancerem produkującym niskobudżetowe filmy reklamowe lub robisz filmy ślubne, to nie wszystkie poniżej wymienione elementy wyceny będą Cię dotyczyć – wybierz te, które faktycznie Cię dotyczą i rozpisz je w wycenie, aby klient wiedział, że wyprodukowanie filmu to nie tylko wciśniecie jednego przycisku na kamerze czy aparacie.

    Co jeszcze wziąć pod uwagę przy wycenie usługi produkcji filmu?

    Kiedy prowadzisz małe studio produkcyjne lub jako filmowiec freelancer zaczynasz otrzymywać poważne zapytania ofertowe, to powinieneś w wycenie uwzględnić jeszcze wiele czynników, aby zarabiać, a nie dopłacać. Twoja firma musi się rozwijać, a nie walczyć o przetrwanie. Co więc jeszcze uwzględnić w wycenie filmu?

    Pre-produkcja projektu wideo

    Zdarza się, że projekt wideo jest na tyle duży, że wymaga konkretnego planowania i ustaleń, a to w efekcie wymaga serii spotkań czy konferencji na Skype. Takie planowanie nazywa się pre-produkcją projektu wideo. Jest to realny element Twojej pracy i powinien znaleźć się w wycenie. Oczywiście możesz do tego podejść marketingowo i wzbogacić swoją ofertę o wartość, jaką jest bezpłatna pre-produkcja. Jednak jest to ryzykowne, ponieważ często nie będziesz w stanie ocenić czy pre-produkcja będzie wymagać dwóch czy piętnastu spotkań. W przypadku dużej liczby spotkań nie będziesz mógł w tym czasie wykonywać innej pracy, a więc narazisz swoją firmę na duże straty.

    Lokacja i aktorzy

    Kiedy produkujesz filmy reklamowe, nawet te w skali mikro, czyli takie, które nie wymagają całej ekipy filmowej i wielkich kamer, to klient i tak może Cię poprosić o wsparcie w zakresie project managementu, czyli między innymi w zorganizowaniu lokacji pod plan zdjęciowy i zatrudnieniu aktorów czy statystów. Jeżeli czujesz się na siłach, to pomóż swojemu klientowi, jednak musisz wiedzieć, że wymaga to dużego nakładu pracy, którą powinieneś potraktować jako element pre-produkcji. Oczywiście wynajęcie lokacji i aktorów kosztuje.

    Ekipa filmowa, czyli podwykonawcy przy produkcji filmu

    Branża filmowa rządzi się swoimi prawami. Zatrudnienie podwykonawców dotyczy oczywiście sytuacji, w której Ty i Twój aparat nie wystarczacie do tego, aby zrealizować jakiś projekt. Każdy projekt jest inny i każdy projekt wymaga innych zasobów. Dlatego najczęściej nie opłaca się zatrudniać pracowników, ponieważ nie jesteś w stanie określić jakie projekty będziesz realizować w najbliższym czasie. Idealnym rozwiązaniem jest zbudowanie silnej siatki kontaktów, która zapewni Ci dostęp do reżyserów, scenarzystów, asystentów, oświetleniowców, operatorów, pilotów drona, montażystów i wielu innych specjalistów z branży filmowej. Oczywiście wynajęcie podwykonawców kosztuje, szczególnie wtedy, kiedy pracują na swoim sprzęcie.

    Transport i nocleg

    Te bardziej oczywiste to transport i nocleg. Jeżeli realizujesz projekt wideo poza miastem, w którym stacjonujesz, to w swojej wycenie musisz uwzględnić koszty nocowania i dojazdu na lokację. Najlepiej jest zrobić research, czyli przygotować sobie listę hoteli lub apartamentów wraz z ich cennikiem. Ponadto sprawdź ile będzie kosztować dojazd na miejsce, w zależności jaki środek transportu wybierzesz. W przypadku korzystania z własnego samochodu najłatwiej jest wyliczyć sobie kilometrówkę.

    Travel day

    Mniej oczywistym kosztem jaki ponosisz jest tak zwany travel day, czyli dni, które poświęcasz na dojazd na lokację, a następnie na powrót do domu. Dlaczego klient powinien Ci zapłacić za travel day? Bo tego dnia nic jesteś w stanie ani pracować ani realizować innego projektu, więc mówiąc wprost – nie zarabiasz, a nie zarabiasz, bo jesteś w podróży, aby zrealizować projekt komercyjny, więc ten koszt powinien być przerzucony właśnie na klienta, do którego jedziesz. Jest to oczywiste, ale niestety nie dla wszystkich. Travel day to dla klienta najczęściej koszt połowy stawki dnia nagraniowego, więc jeżeli Twój dzień nagraniowy kosztuje 1500 zł netto, to travel day powinien Twojego klienta kosztować co najmniej 750 zł netto.

    Eksploatacja własnego sprzętu do produkcji wideo

    Mniej oczywistym elementem jest eksploatacja sprzętu własnego. Niewiele filmowców w wycenie zawiera koszty zużywania się swojego sprzętu, co jest dużym błędem, ponieważ sprzęt kosztuje niemało, a często spłacamy kredyt lub leasing. Aby kompetentnie wycenić eksploatację swojego wyposażenia wystarczy przejrzeć oferty wypożyczalni sprzętu. Oczywiście Twój koszt będzie nieco mniejszy, ponieważ wypożyczalnia musi zarobić, a Ty swój sprzęt musisz po prostu utrzymać. Zarobisz na pozostałych elementach zlecenia.

    Jeżeli pracujesz na kamerze, którą kupiłeś w cenie 50 000 zł to naturalnie Twoja wycena będzie wyższa, niż w przypadku, gdy pracujesz na aparacie, który kosztował Cię 8 000 zł. W tej sytuacji doliczasz nie tylko koszty, które musiałeś ponieść zakupując taki sprzęt, ale również możliwości (np. jakość produkowanego obrazu), jakie ten sprzęt dostarcza Tobie, a więc Twojemu klientowi.

    Dla przykładu, cena wypożyczenia aparatu fotograficznego wartego około 10 000 zł i obiektywu wartego również około 10 000 zł to 400 zł brutto za jeden dzień nagraniowy łącznie, więc doliczenie tego do wyceny to odpowiednia kwota. Fryzjer, u którego się strzyżesz dolicza do ceny usługi zużycie zasobów, z których korzysta podczas Twojej wizyty – prąd, woda, maszynka do strzyżenia, szampon, odżywka, żel do włosów, itp. Dlatego Ty również powinieneś wyceniać zużycie swoich zasobów.

    Wypożyczenie sprzętu filmowego

    Jeżeli projekt tego wymaga lub po prostu chcesz dostarczyć klientowi możliwie najlepszą produkcję (np. chciałbyś skorzystać z lepszych obiektywów czy mikrofonów), to warto korzystać z wypożyczalni sprzętu wideo. Oczywiście koszt wypożyczenia powinieneś uwzględnić w swojej wycenie.

    Ubezpieczenie ludzi, sprzętu i lokacji

    Są sytuacje, w których warto ubezpieczyć wszystkie osoby zaangażowane w projekt filmowy, bo… wypadki chodzą po ludziach. Ponadto w takim ubezpieczeniu warto też uwzględnić sprzęt czy wynajmowaną lokację. Czasami lepiej dopłacić do produkcji, niż spłacać czyiś sprzęt czy elementy wyposażenia lokacji przez wiele lat. Koszt takiego ubezpieczenia możesz przenieść na klienta, więc wystarczy, że uwzględnisz je w wycenie.

    Catering na planie zdjęciowym

    Plany zdjęciowe najczęściej trwają całe dnie, od rana do wieczora, a ludzie przecież muszą jeść. Dlatego warto pomyśleć o zorganizowaniu cateringu, który przywiezie zimne i ciepłe jedzenie na plan zdjęciowy, aby ekipa przez cały dzień miała energię i chęć do pracy.

    Post-produkcja projektu wideo

    Post-produkcja to nie tylko montaż filmu, ale również eksploatacja komputera, selekcja materiału filmowego, która często trwa kilka godzin, a przy większych projektach nawet kilka dni (do filmu wchodzi średnio 10% nagranego materiału), korekcja kolorów, kolorowanie filmu, sound design (często realizowany przez wynajętego specjalistę), czasami zlecenie tłumaczenia na język obcy (napisy) i czas poświęcony na eksport projektu do odpowiedniego formatu plików. Pamiętaj też o swoich umiejętnościach, ponieważ film w swojej znacznej części powstaje w montażu, więc dobry i kreatywny montażysta zawsze będzie kosztował więcej.

    W wycenie zawrzyj wliczoną w nią liczbę edycji projektu – zmian, czyli powszechnie znanych „poprawek” – a każdą kolejną edycję ponad te wliczone w wycenę, wyceń osobno. Jest to niezwykle ważne, ponieważ zmobilizuje klienta do tego, aby grupował swoje myśli i zbiorczo podesłał listę zmian do konkretnej iteracji projektu. Jeżeli nie dostanie od Ciebie informacji, że za każdą kolejną edycję będzie musiał zapłacić, to będzie wykorzystywał Cię w nieskończoność.

    Licencja na muzykę do filmu

    Każdy film posiada muzykę. A żeby muzyka była dobrej jakości i była rzadko spotykana (darmowe utwory można usłyszeć w wielu filmach), to warto przekonać klienta do zakupu licencji na wybrany przez Was utwór. Zatem do wyceny realizacji powinieneś doliczyć koszt zakupu licencji na muzykę do filmu.

    Ujęcia ze stocków wideo

    Czasami pojawia się potrzeba, aby w filmie umieścić ujęcie, którego z jakiegoś powodu nie dało się wyprodukować. Najczęściej dotyczy to ujęć z drona, ponieważ często bardziej opłaca się zakupić taki klip na stocku wideo, niż tracić sporą część budżetu i dużo czasu (np. na uzyskanie zgody na lot).

    Backup i archiwizacja projektu wideo

    Do momentu zakończenia projektu, wyprodukowany materiał filmowy powinien mieć backup w kilku miejscach, a backup to koszt. Ponadto zdarza się, że w przypadku dużych lub cyklicznych projektów klient życzy sobie, aby zarchiwizować cały materiał, ponieważ będzie potrzebny w przyszłości. Załóżmy, że do stacji dyskowej zakupiłeś dysk twardy o pojemności 8 TB w cenie 1600 zł brutto. Jeżeli materiał klienta waży 1 TB, to jego archiwizacja kosztuje Cię 200 zł za samą powierzchnię dyskową – pomijając eksploatację stacji dyskowej i dysku, prąd czy Twój czas przeznaczony na kopiowanie danych. Możesz to uwzględnić w swojej wycenie, ale nie musisz – możesz to potraktować jako wartość dla klienta, która będzie budować Twoją przewagę konkurencyjną. Ważne, aby pamiętać, że archiwizacja projektu to również koszt.

    Koszty prowadzenia firmy i jej rozwój

    Oczywiście nie możesz zapomnieć o kosztach prowadzenia Twojej firmy, takich jak ZUS i podatki oraz inne koszty stałe, takie jak pensja pracowników (jeżeli kogoś zatrudniasz), koszt biura, kredytu, leasingu i tak dalej. Możesz również wziąć pod uwagę to, że Twój rozwój kosztuje, bo np. inwestujesz pieniądze w kursy online, warsztaty i szkolenia z zakresu produkcji wideo, dzięki którym dowozisz lepiej zmontowane i lepiej wyglądające filmy.

    Wycena filmu ślubnego lub reklamowego

    Jak widzisz, wyceniając realizację wideo powinieneś uwzględnić większość zasobów, które posiadasz, które musisz zorganizować do realizacji danego projektu, i które możesz przeznaczyć na dany projekt. Dlatego zrealizowanie dobrej produkcji wideo wymaga niemałego budżetu, ale w czasach internetowego video jest to dobra inwestycja dla Twoich klientów.

    Pamiętaj jednak, że na zasoby materialne można zapracować szybko, a na umiejętności i doświadczenie pracuje się latami. Ponadto nie każdy się do tego nadaje. Dlatego buduj swoją markę i przewagę konkurencyjną publikując w Internecie swoje najbardziej wyjątkowe i wyróżniające się filmy, a Twoja wartość na rynku wideo będzie stale rosła. Powodzenia! 🙂

    Lista pomocnicza do wyceny produkcji wideo:

    • umiejętności
    • pre-produkcja
    • produkcja, czyli czas i umiejętności operatorskie
    • organizacja planu zdjęciowego, np. lokacja, aktorzy i statyści
    • podwykonawcy
    • transport
    • travel day
    • catering
    • nocleg
    • eksploatacja własnego sprzętu wideo
    • wypożyczenie sprzętu wideo
    • ubezpieczenie
    • post-produkcja
    • licencja na muzykę
    • stocki wideo
    • archiwizacja projektu wideo
    • koszty prowadzenia firmy i jej rozwój