Co to jest logarytmiczny profil kolorystyczny w aparacie i kamerze?

Jedną z wielu funkcji aparatu czy kamery, która znacznie zwiększy jakość produkcyjną Twoich filmów jest logarytmiczny profil kolorystyczny, tzw. log. Znajomość prawidłowego stosowania profilu logarytmicznego odczuwalnie zwiększy zakres dynamiczny Twoich ujęć filmowych, zapewni ogromne możliwości w postprodukcji i pozwoli na efektywne i kreatywne kolorowanie filmów.

Czym jest logarytmiczny profil kolorystyczny, czyli log?

Logarytmiczny profil kolorystyczny, zwany też potocznie i niepoprawnie płaskim profilem kolorystycznym jest obrazem zarejestrowanym w szerokim gamucie w określonej krzywej gamma. Ujęcie filmowe nagrane w profilu log jest wyblakłe – ma bardzo niski poziom nasycenia kolorów i kontrastu – dzieje się tak, ponieważ ekran komputera nie jest w stanie zreprodukować tak szerokiego gamutu. Można powiedzieć, że nagrywając w logu otrzymujesz nieprzeprocesowany odczyt z matrycy aparatu lub kamery. W fotografii chcąc mieć najlepszej jakości zdjęcie, które najlepiej nada się do późniejszej obróbki korzysta się z formatu RAW. Analogicznie, w przypadku nagrywania filmów w tym samym celu używa się logarytmicznych profili kolorystycznych. Oczywiście niektóre aparaty i kamery mają możliwość nagrywania w formacie video RAW, ale to temat na osobny artykuł.

Profile logarytmiczne producentów sprzętu

• Canon Log: clog2, clog3
• Sony Log: slog2, slog3
• Panasonic Log: vlog
• Fujifilm Log: flog
• Nikon Log: nlog
• DJI Log: dlog
• iPhone Log: Apple Log
• Blackmagic Design Log: film
• RED Log: Log3G10
• ARRI Log: Arri Log C3 lub C4

Dlaczego warto nagrywać filmy w profilu log?

Nagrywanie ujęć filmowych w profilu log jest bardzo ważne z następujących powodów:

1. rozpiętość tonalna w nagranym ujęciu będzie możliwie największa (dla matrycy aparatu czy kamery) – jest to najważniejszy element mający wpływ na jakość filmu,
2. aparat czy kamera nie narzucają wyglądu ujęć (w przypadku profilu standardowego), więc masz pełną kontrolę nad nagranymi ujęciami – możesz osiągnąć pożądany wygląd obrazu za pomocą korekcji kolorów i pracy z kolorami,
3. możesz korzystać z nagranego ujęcia wielokrotnie, za każdym razem nadając mu inny wygląd.

Ujęcia filmowe nagrane w profilu log potrzebują korekcji kolorów w postprodukcji. Jednak właśnie dzięki braku kontrastu uzyskuje się szeroki zakres barw i wiele szczegółów w niedoświetlonych i prześwietlonych miejscach kadru. Krótko mówiąc – nie tracisz detali w najciemniejszych i najjaśniejszych partiach kadru, dzięki czemu masz pełną kontrolę nad nagranym materiałem filmowym. Sednem korzystania z logarytmicznego profilu kolorystycznego jest przywrócenie kolorów i kontrastu w postprodukcji i nadanie nagraniu formy zbliżonej do oryginału z zachowaniem dużej rozpiętości tonalnej. Nie jest to możliwe w przypadku profilu standardowego lub jakiekolwiek innego, poza logiem. Możliwe jest też pokolorowanie filmu (a ang. color grading) w inny dowolny sposób, nadając mu wyjątkowego charakteru. Ponadto zaletą nagrywania w logu jest uzyskanie efektu matowej kolorystyki, co w przeciwieństwie do połyskujących, mocno kontrastowych i nasyconych ujęć wygląda bardziej profesjonalnie i kinowo.

ISO jest bezpośrednio powiązane z profilem log

Powszechnie w fotografii i filmie funkcjonuje wiedza, że im niższa wartość ISO tym mniej szumów, a więc lepsza jakość produkcyjna. Jednak nagrywając w logarytmicznym profilu kolorystycznym powinno pracować się na natywnym ISO, czyli bazowych, standardowych wartościach ISO dla danego urządzenia. Natywne ISO w zależności od aparatu czy kamery zazwyczaj przyjmuje wartości 400, 640 albo 800 – można sprawdzić tę wartość w specyfikacji technicznej swojego urządzenia. Wszystkie pozostałe wartości ISO poza natywnym są wytwarzane w aparacie cyfrowo poprzez zmianę, nadbudowę wartości bazowych. Natywne ISO zapewnia maksymalną dla zdolności technicznych danego aparatu rozpiętość tonalną przy możliwie najmniejszej ilości szumów.

Co gdy aparat nie ma profilu log?

Część aparatów i kamer (zwłaszcza tych starszych) nie posiada profilu logarytmicznego. W tej sytuacji należy korzystać z oferowanego w niemal każdym urządzeniu profilu neutralnego. Profil ten charakteryzuje się mniejszym nasyceniem kolorów i mniejszym kontrastem. Warto go zmodyfikować redukując w nim saturację, kontrast i ostrość. Tak zmodyfikowany profil neutralny potocznie nazywa się PROLOST. W ten sposób znacznie zwiększysz rozpiętość tonalną w filmie i uzyskasz lepszej jakości materiał.

Kiedy nie nagrywać w logu?

Kiedy nie nagrywać w profilu logarytmicznym? Odpowiedź na to pytanie jest proste. W profilu logarytmicznym nie nagrywa się w dwóch przypadkach:

1. gdy nie potrzebujesz dużej rozpiętości tonalnej lub sytuacja jej nie wymaga (np. jest ciemno),
2. gdy nie masz czasu albo możliwości aby wizualnie postprodukować ujęcia video.

Jeżeli nie nagrywasz w profilu log, to zawsze wybieraj zmodyfikowany profil neutralny, tzw. PROLOST.

Jak pokolorować film?

Najlepszą metodą na doprowadzenie ujęć nagranych w logu do standardu Rec. 709 jest skorzystanie z LUTa technicznego, czyli dostarczonego przez producenta Twojego aparatu czy kamery. Dla przykładu – ze strony internetowej Canon możesz pobrać paczkę LUTów przeznaczonych do profilu clog, clog2 i clog3. Stosując LUT techniczny (korekcyjny) uzyskasz najbardziej poprawny obraz w przestrzeni kolorów Rec. 709, co jest właściwym punktem startowym do rozpoczęcia pracy nad kolorowaniem filmu.

Profil logarytmiczny to najlepszy przyjaciel każdego filmowca

Co definiuje jakość filmu? Nie rozdzielczość, nie liczba klatek na sekundę, a rozpiętość tonalna i kolorystyka. Więc, aby produkować filmy wysokiej jakości, nagrywanie w logarytmicznym profilu kolorystycznym jest dosłownie konieczne. Powodzenia!