Branża fotograficzna i filmowa to edukacyjna studnia bez dna. Dlaczego? Ponieważ kiedy myślisz, że wiesz naprawdę dużo to trafiasz na pojęcie, które wprowadza cię w zakłopotanie. Jednym z takich pojęć jest focus breathing, inaczej nazywany lens breathing. Jest to niepożądane zjawisko związane bezpośrednio z ustawianiem ostrości. Czym jest lens breathing, czyli oddychanie obiektywu, dlaczego tak się nazywa i co warto wiedzieć na ten temat?

    Najważniejszym elementem wyposażenia aparatu, zarówno do robienia zdjęć, jak i do filmowania jest obiektyw. To od jego jakości i możliwości technicznych w ogromnej mierze zależy jakość zdjęć i ujęć filmowych. Początkujący filmowcy i fotografowie z reguły nie potrzebują tak zaawansowanych obiektywów jak profesjonaliści. Jednak w miarę postępów potrzebny będzie lepszy obiektyw – zwłaszcza jeśli pasję do fotografowania zechcesz rozszerzyć o naukę filmowania aparatem.

    Kiedy występuje oddychanie obiektywu?

    Zjawiskiem, które powinieneś znać od samego początku przygody z fotografią, a zwłaszcza z filmowaniem aparatem, jest lens breathing. Jest ono ściśle związane z obiektywem i ustawianiem ostrości. Zachodzi w przypadku obiektywów wykorzystujących system ogniskowania wewnętrznego, czyli takiego, w którym dla ustawienia ostrości nie wykorzystuje się całej konstrukcji obiektywu, ale tylko jedną z jego części. Oddychanie dotyczy również obiektywów stałoogniskowych.

    Co to jest focus breathing?

    Korzystając z takiego obiektywu, gdy w celu ustawienia ostrości kręcisz pierścieniem ostrości, to jednocześnie lekko zmienia się ogniskowa obiektywu, a tym samym kąt widzenia, a więc szerokość kadru. Stąd porównanie do oddychania – kadr rozszerza się i zawęża w miarę poruszania pierścieniem – tak jak płuca, do których nabierasz powietrza, a następnie je wypuszczasz. Lens breathing jest więc zmniejszaniem lub zwiększaniem pola widzenia wskutek regulacji ostrości.

    W skrócie – oddychający obiektyw to taki, który lekko zmienia ogniskową podczas zmiany ostrości.

    Focus breathing nie utrudnia zrobienia dobrego zdjęcia – w końcu przed naciśnięciem spustu migawki z reguły jest czas na to, aby dobrze ustawić kadr. Jednak w przypadku filmowania aparatem lub kamerą to zjawisko może znacznie utrudnić, a wręcz zrujnować ujęcie filmowe. W końcu poruszające się w kadrze obiekty wymagają od operatora lub ostrzyciela ciągłego wyostrzania tego obiektu. Wskutek zmian ostrości, ogniskowa, a więc kąt widzenia może się lekko zmienić, a w efekcie w kadrze może się nie zmieścić wszystko, co miało się w nim znaleźć.

    Focus breathing, a obiektywy do filmowania

    Dlatego tak istotny jest wybór odpowiedniego obiektywu. Ten przeznaczony do profesjonalnego filmowania aparatem lub kamerą, czyli obiektyw filmowy będzie miał zupełnie inny system ostrzenia niż ten do fotografowania, czyli obiektyw fotograficzny. W parze z zaawansowaną technologią idzie również wyższa cena, bo w końcu stworzenie obiektywu, który będzie opierał się na systemie ogniskowania wewnętrznego, a przy tym nie będzie zachodziło zjawisko oddychania obiektywu, jest niełatwym zadaniem. Jeśli więc zamierzasz nagrywać profesjonalne filmy aparatem lub kamerą, wybór obiektywu, który zapewnia brak zjawiska lens breathing może być ważne.

    Jednak czy unikanie tego zjawiska jest aż tak bardzo istotne? Dla niewielu tak, ale dla większości nie, ponieważ przy zdjęciach, jak i w podczas filmowania najczęściej najpierw ustawia się ostrość, a dopiero w kolejnym kroku się kadruje, więc w kadrze znajdzie się to, co chcesz, aby się w nim znalazło. Jeżeli posiadasz oddychający obiektyw, to podczas filmowania przy małym zakresie zmiany ostrości nie będzie to zauważalne.